Odnaleziony poeta i trzy lata blogowania

Dziś o północy opublikowałam na fanpage'u bloga to właśnie zdjęcie. Moja wizytówka wśród chryzantem. 

Ale nie była to taka sobie zwykła kompozycja do zdjęcia zrobiona jedynie i tylko z powodu trzeciej rocznicy bloga przypadającej właśnie w Dniu Wszystkich Świętych. 

A dlaczego? Odnalazłam wczoraj pewnego polskiego poetę i to jemu ofiarowałam te kwiaty z wizytówką... 

Ale zacznijmy od początku, choć historia nie jest zbyt długa.

Wczoraj rano przed wyjściem z domu (tego na wsi w Roussillon) na objazd i spacer po jesiennych winnicach, pijąc kawę, zerknęłam do lokalnej gazety L'Indépendant, którą otrzymujemy po staroświecku drogą prenumeraty codziennie rano w skrzynce na listy (tak, istnieje jeszcze coś takiego jak prenumerata papierowej gazety, zupełnie jak w XX wieku :))

Na pierwszej stronie - 31 października zobowiązuje - ogromny artykuł o pewnej książce dotyczącej historii Cmentarzy w Amélie-les-Bains-Palalda i rozmowie z jej autorem (Jerry de Pierregot) 

Artykuł zwrócił mą uwagę o tyle, że byłam już parokrotnie w tym kurorcie i nie raz pewnie jeszcze pojadę, choć z jej źródeł póki co nie korzystałam. 

Cmentarz w Amélie-Les-Bains

Po obiedzie wróciłam  do lektury artykulu o książce owego pasjonata historii Amélie-les-Bains-Palalda, której nie ma już w księgarniach, więc trzeba czekać aż ukaże się wznowienie na wiosnę 2016.

Opowiadał on historię swych poszukiwań i nagle, wśród wielu innych nazwisk osób pochowanych w Amélie, wymienione zostało nazwisko : Jan Brzekowski, poeta polski.  O dziwo nazwisko było napisane poprawnie i tylko ogonka brakowalo przy "e". 

Nazwisko Brzękowski nic mi nie mówiło, więc zapytałam szybko Wujka Googla któż to taki? Wujek Google wszystko wie, więc od razu mi powiedział, że chodzi o polskiego poetę, pisarza i teoretyka sztuki żyjącego w latach 1903-1983. 

Urodził się w Wiśniczu, chodził do szkół w Nowym Sączu i Bochni, potem studiował filologię polską i farmację na Uniwersytecie Jagielońskim.

W 1928 roku wyjechał do Francji i był tam nawet redaktorem dwujęzycznego czasopisma "L'Art Contemporain - Sztuka Współczesna". Wydał też swe poezje pisane po francusku.

W latach 1937-40 był szefem biura prasowego Ambasady RP, działał również w zarządzie Polskiego Czerwonego Krzyża w Vichy. 

Przez cztery lata (1940-44) uczestniczył we francuskim ruchu oporu. 

No i tu nareszcie ciekawy dla mnie fakt: od 1946 do 1964 mieszkał w Amélie-les-Bains, skąd pochodziła jego żona i gdzie pracował jako dyrektor uzdrowiska i hotelu. 

Cmentarz w Amélie-Les-Bains,
dzień przed wszystkimi Świętymi.
Zniczy nikt nie pali, zostawia się jedynie kwiaty.

Potem wrócił do Paryża i pracował aż do śmierci publikując w różnych czasopismach emigracyjnych i krajowych.

Na tym skończyły się wiadomości o nieznanym mi do tej pory poecie Janie Brzękowskim. 

Zmarł w Paryżu w 1983, ale został pochowany w grobowcu rodzinnym żony (zmarła kilka lat wcześniej) w Amélie-les-Bains, skąd wyjechali w 1964 roku. 

Nigdzie nic nie wspominano o dzieciach, cho© wspomniano o zonie Suzanne de Lamer.

Pomyślałam, że może nikt mu nawet kwiatów nie zaniesie na grób i postanowiłam uczynić ten symboliczny gest wobec obcego polskiego poety pochowanego na obczyźnie, skoro nie mogę być osobiście aby zapalić znicze na rodzinnych grobach w Polsce.

No tak, tylko jak go znaleźć?   

Autor książki opisanej w gazecie nie figurował w internetowej książce telefonicznej, więc trudno było zaczerpnąć informacji u źródła. Przez redakcję mogłoby to zabrać parę dni, a ja chciałam już. 

Zakupiłam piękne żółte chryzantemy i postanowiliśmy (tzn. ja "zapragnęłam", a mąż zgodził się mi towarzyszyć:) pojechać na cmentarz w Amélie-les-Bains-Pelalda, jak oficjalnie nazywa siê ta miejscowość. 

Po drodze próbowałam zlokalizować cmentarz. Okazało siê, że jest ich tam aż ...  siedem. Odrzuciwszy cmentarz wojskowy, protestancki i ten w dołączonej części o nazwie Palalda i tak było ich sporo. 

Na szczęście od czego są znajomi. Małżonek zadzwonił do przyjaciela, u którego poznaliśmy kiedyś  byłego dyrektora Kasyna w Amélie-les-Bains (w każdym kurorcie "u wód" jest przecież kasyno). 

Nazwisko Brzękowski nic mu nie mówiło, ale powiedział nam jak dojechać do najważniejszego cmentarza. 

Najważniejszy cmentarz w Amélie-Les-Bains-Palalda położony
 jest na wzgórzu i roztaczają się z niego piękne widoki

Cmentarze w małych miejscowościach we Francji nie mają personelu. Obsługuje je personel komunalny. Rano ktoś otwiera bramę, a pod wieczór zamyka. Zapytać o jakiś grób można na merostwie, ale naturalnie nie w sobotę popoludniu, bo merostwo zamknięte. 

Dojechawszy na cmentarz zapytałam obecne tam w przeddzień Wszystkich Świętych osoby odwiedzające, które wyglądały mi na lokalnych mieszkancow, a nie przyjezdną rodzinę z daleka. 

Zebrała się wokół nas grupka chętnych do pomocy. Pokazałam im gazetę z artykułem, ale nikt niestety nie znał Brzękowskiego i tym bardziej nie wiedział gdzie szukać jego grobu.  Jeden ze starszych panów wspomniał coś o dozorcy cmentarnym (?), który być może znajduje się w starszej części cmentarza. 

Furtka wejściowa
od strony cmentarza

Podziękowaliśmy i wyszliśmy, aby ulicą szybciej dojść do owej starszej części. Uliczka była ślepa, a na jej końcu, w murze cmentarnym mała furtka. Zawahałam się, czy to aby oficjane wejście, ale tuż za nami pojawiły się inne osoby z kwiatami. Nie był to jeszcze 1-szy listopada, ale niektórzy przychodzą dzień wcześniej, szczególnie gdy chcą odwiedzić kilka cmentarzy.

"Niepewnie weszłam na cmentarz i skręciłam na lewo."

Niepewnie weszłam na cmentarz i skręciłam na lewo. Czemu na lewo, a nie na prawo? Nie wiem, może dlatego, że w prawo trzeba byłoby iść pod górkę, a w lewo było z górki? :)

Jakby nie bylo spojrzałam w lewo i ... był !!! 

-Il est là! Il est là! - krzyknęłam wesoło, jakbym spotkała znajomego. Przemknęła mi przez głowę szybka myśl, że może glupio tak radośnie wykrzykiwać na cmentarzu, ale tłumów nie bylo, a zresztą i tak było już po fakcie. 

Szansa, że znajdziemy ten grób była nikła, bo choć cmentarz niewielki, szukanie mogło zabrać kilka godzin. No i w ogóle przecież nie było gwarancji, że jest pochowany na tym właśnie cmentarzu.

Dlatego tak się uradowałam :) Postawiłam przed jego grobem doniczkę z żółtymi chryzantemami i zadumalam się chwilę nad jego nieznanym mi losem. 

Pomyślałam wtedy, że o tak niespodziewanym "wydarzeniu" napiszę wam właśnie dziś. Wśród kwiatów chryzantem zostawiłam swą blogową wizytówkę (zrobiłam je już ponad roku temu i cały czas mam kilka przy sobie). 

Jeśli ma on jakichś spadkobierców, to może zajrzą tu na blog i przeczytają ten artykuł, a wtedy mam nadzieję, że odezwą się do mnie. 

Prawdopodobieństwo małe, ale ryzyko żadne, więc czemu nie.

Na tym kończy się historia, którą chciałam wam opisać na tegoroczne Święto 1 listopada. 

W ten oto sposób i ja mam teraz "swój" polski grób do odwiedzania w naszej okolicy na południu Francji

Tak jak wspomniałam na początku, dokładnie trzy lata temu rozpoczęłam moją przygodę z blogiem i mam nadzieje, że nieprędko się ona skończy. 

Historia wyszła trochę dłuższa, niż myślałam, więc tym bardziej dziękuję tym wszystkim, którzy przeczytali ją w całości. 

Zaraz jadę jeszcze na nasze rodzinne groby do Perpignan, a wam przypominam tutaj moje poprzednie wpisy na podobne tematy :

• Pierwszy wpis z 2012 o cmentarzyku w naszej wiosce
• Cmentarne spacery w Perpignan
• Cmentarz Montmartre w Paryżu
• Wszystkich Świętych w Warszawie opisane dla Francuzów po francusku
• Edith Piaf- 50 lat śmierci w 2013

Amélie-Les-Bains-Palalda - cmentarz położony jest na wzgórzu