Moja historia, czyli co mnie "wywiało" z Polski ?

Wpis ten powstał w ramach projektu Klubu Polki na Obczyźnie (tu klik do innych wpisów)  poświęconemu naszym historiom opowiadającym o tym co spowodowało, że zamieszkałyśmy za granicą.

Czasem jedna, z pozoru, nieistotna decyzja może zaważyć na całym życiu. Tak było i w moim przypadku.

Co spowodowało, że od lat mieszkam poza granicami  Polski ?

Przeznaczenie czy przypadek?

W zasadzie wszystko przez fabrykę papieru, a dokładniej z powodu  wycieczki do tej fabryki. Na dodatek, żeby było ciekawiej, fabryka była  w Finlandii, niedaleko Helsinek. Nie pamiętam dokładnej nazwy….

Innymi słowy moja droga do Paryża rozpoczęła się w fińskiej fabryce papieru. Romantycznie, nieprawdaż ?

Kiedyś  opowiadałam przy kolacji znajomym jak poznałam swego pierwszego męża. Obecne były przy tym moje dzieci, które mało nie pospadały z krzeseł ze zdumienia słuchając tego opowiadania…

A było to tak …

Podczas mego pierwszego pobytu w Helsinkach

Będąc młodą panienką i studentką, znalazłam się po czwartym roku na dwumiesięcznym stypendium w Helsinkach (był taki program praktyk studenckich, pra- pra- pradziadek obecnego Erasmusa)

W ramach stypendium pracowałyśmy z koleżanką w sklepiku pewnego studenckiego stowarzyszenia, które sprowadzało wyroby rękodzielnicze z Afryki.  To było w tygodniu, natomiast wieczory i weekendy miałyśmy wolne.  Ja mieszkałam w trzypokojowym mieszkaniu z Węgierką i ze Szwedofinką (tzn. obywatelką Finlandii, ale szwedzkojęzyczną, bo przypomnę tu wam, że Finlandia ma dwa języki oficjalne : fiński i szwedzki).

Ja podczas pracy "na kasie" w sklepiku :)

Od czasu do czasu ministerstwo fińskie nadzorujące wszystkich studentów na praktykach organizowało różne wycieczki i spotkania. Pewnego razu zorganizowano wycieczkę do fabryki słodyczy Fazer.  Tam jednak nic się nie wydarzyło (poza degustacją "do woli", ale tylko na miejscu)

Czekolady marki Fazer
(źródło internet)

Następna wycieczka – w połowie pobytu - była do fabryki papieru. Prawdę mówiąc nie miałam ochoty na takie « zwiedzanie », ale Eva , czyli moja Węgierka, namówiła mnie i pojechałyśmy.

Podczas wycieczki podszedł do niej pracujący z nią w tym samym banku na praktykach Francuz.  Poznała nas ze sobą i … już został. 

Spotykaliśmy się potem wielokrotnie w mniejszym czy większym gronie, ale nie było dnia byśmy nie mieli okazji się zobaczyć. 

Po miesiącu wyjechałam do Warszawy i dosłownie parę dni później ruszyłam dalej  na półroczne stypendium do Budapesztu. 

D. czyli już wtedy « mój » Francuz zostawał na rok jeszcze w Helsinkach, bo dostał pracę w banku, gdzie uprzednio odbywał praktyki.

W tym miejscu muszę wam przypomnieć, że piszę o czasach, gdy nie było jeszcze Internetu, nie było telefonów komórkowych, zwykle telefony działały kiepsko, do Finlandii i innych krajów jeździło się z wizą po otrzymaniu zaproszenia i odebraniu paszportu, a mur berliński miał runąć dopiero ponad rok później.

Większości z was, moich czytelników nie było wtedy jeszcze na świecie, a jeśli nawet to byliście berbeciami w pieluchach :)

Rozpoczął się okres epistolarny i telefoniczny…

W Budapeszcie mieszkałam w akademiku w trzyosobowym pokoju z umywalką (WC i prysznice na piętrze). Ale w akademiku tym był telefon. Jeden na cały budynek. Dzwoniący musiał powiedzieć pani na recepcji  o jakie piętro chodzi (po węgiersku), a następnie pierwsza osoba przechodząca korytarzem na danym piętrze podnosiła słuchawkę i wołała kogo trzeba z pokoju. Tu znów trzeba było nauczyć się numeru pokoju po węgiersku, polsku , laotańsku, wietnamsku, rosyjsku lub angielsku  itp. itd. …

Zdjęcie Budapesztu z czasów mego stypendium

Nauczyłam więc mego D.  (fonetycznie po węgiersku) przywitać się i grzecznie poprosić o siódme piętro, a potem jeszcze poprosić  mnie wymieniając numer mojego pokoju – hétszàz huszonötödik szóba  - 725.

Gdzieś w październiku D. przyjechał (jaki odważny !) do Budapesztu z wizytą…  Pierwszy raz za żelazną kurtyna, czuł się jak pionier.

Na granicy węgierski wopista w okienku go wypytał po angielsku, po co on tam i dlaczego na tak krótko, po czym  D. usłyszał rozdzieranie  papieru… Przez sekundę przeraził się, że temu srogiemu panu nie spodobała się jego odpowiedź i po prostu podarł mu paszport… (czegóż mu tam nie naopowiadali znajomi przed ta pierwszą wyprawą)…

Wszystko skończyło się jednak dobrze i D. triumfalnym krokiem wkroczył na terytorium socjalistycznych Węgier.

Potem przyjeżdżał jeszcze kilkukrotnie, a gdy wróciłam do Polski pisać pracę magisterską, krążył dla odmiany co miesiąc na trasie Helsinki – Warszawa.

Po piątym roku udało mi się jeszcze raz dostać dwumiesięczne stypendium do Helsinek na lipiec i sierpień.  Planowaliśmy pobyć nareszcie razem.

Postanowiłam zapisać się na Uniwersytet w Helsinkach, żeby dostać roczną kartę pobytu stałego. Formalności nie były zbyt proste, ale udało się nam wszystko załatwić. Gdy już zakończyłam stypendium z Uniwersytetu Warszawskiego i miałam już  zaczynać  zajęcia na Uniwersytecie Helsińskim, okazało się, że muszę wracać do Warsawy i prosić o wizę na studia w konsulacie fińskim, bo to nie ten sam rodzaj wizy.

Załamałam się, bo nie mieliśmy już ani grosza, bilety kosztowały majątek, a na dodatek na wizę w konsulacie czekało się minimum miesiąc, a ja zaczynałam zajęcia od września.

No, ale załamywanie rąk nie trwa u mnie długo. Nie pamiętam kto mi poradzil  (ale ktoś musiał mi poradzić, bo sama bym na to chyba nie wpadła), żeby poprosić o « audiencję » u fińskiego Rzecznika Praw Obywatela.

Tak też i zrobiłam. Rzecznikiem była kobieta, co mnie wówczas nieco zdziwiło, bo w Polsce kobiet na takich stanowiskach było tyle co kot napłakał.

Zaczęłam moja opowieść po fińsku (dość kulawo), a po paru zdaniach przeszłam na angielski. Wyłuszczyłam jej o co chodzi i dlaczego nie mogę sobie pozwolić na wyjazd. Rzeczniczka popatrzyła na mnie z sympatią, zadała parę pytań i… podpisała zgodę na odstępstwo od przepisów i zmianę mego statusu bez opuszczania granic Finlandii.

Wróciłam do domu jak na skrzydlach… I wszystko byłoby już dobrze, gdyby nie fakt, że parę dni później D. wrócił z pracy z niewyraźną miną. Okazało się, że za miesiąc ma być przeniesiony do filii w Luksemburgu.  Taka "propozycja nie do odrzucenia"…

Miesiąc później był już w Luksemburgu, a ja zostałam w Helsinkach. Znów krążyliśmy co miesiąc z kraju do kraju, tyle ze tym razem na trasie Helsinki – Luksemburg.

Ponieważ przez pierwszy rok poznaliśmy już swe rodziny, bo i ja byłam we Francji, i on często przyjeżdżał do Warszawy, więc naturalna koleją rzeczy pomyśleliśmy o ślubie. Mieliśmy dość wysyłania zaproszeń, proszenia o wizy , i widywania się  od czasu do czasu. 

Gdyby nie te utrudnienia w swobodnym przemieszczaniu się,  to pewnie poczekalibyśmy jeszcze jakiś czas z tą decyzją. Ale w czasach gdy obywatele polscy nie mieli prawa mieć paszportu w domu na stałe, ślub ułatwiał bardzo codzienne życie.  Zaczęliśmy więc zbierać potrzebne dokumenty z myślą, że ślub będzie za rok. Po paru miesiącach, i wielu perypetiach  udało nam się wszytko skompletować. 

Wówczas pani w okienku powiedziała -  Macie państwo teraz trzy miesiące na wybranie daty ceremonii. -  Co? Jak to trzy miesiące, my dopiero za pół roku, a najlepiej latem chcemy.

- Aaa,  jeśli latem , to trzeba będzie przebyć całą procedurę od nowa, bo dokumenty x, y, z są ważne tylko trzy miesiące…

W ten oto sposób pani z okienka zadecydowała o fakcie, że potem przez 20 lat obchodziliśmy rocznicę ślubu 30 grudnia zamiast np 30 lipca :)

Ślub odbył się kilka tygodni po upadku muru berlińskiego i parę dni po upadku reżimu Caucescu. Wielka historia działa sie na naszych oczach, a ja - mało brakowało -  nie poleciałabym do Warszawy na własny ślub, bo po świętach spędzonych w Luksemburgu z mymi polskimi przyjaciółmi z Brukseli, na lotnisku w Brukseli pani z okienka (znowu !) znalazla D. na liście pasażerów, a mnie nie.

I znów muszę tu przypomnieć, że bilety lotnicze w tamtych zamierzchłych czasach wypisywano ręcznie.

Niemalże wyrwałam listę z rąk owej pani prosząc by mi pozwoliła poszukać…. No i znalazlam sie pod literka K, zamiast Ł…  Na ślub udało mi się dolecieć…

Ślub brałam w Warszawie w Teatrze Komedia. 

Tak , tak, to nie zart. Urząd Dzielnicowy był akurat w remoncie i część jego biur przeniesiono do budynku Teatru Komedia na Żoliborzu.

Ślub braliśmy w trójkę : ja, D. i pani tłumaczka (przysięgła).

Kilka dni po ceremonii polecieliśmy w swoje „podróże poślubne”. Ja do Helsinek, D. do Luksemburga.  Nadal odwiedzaliśmy się co miesiąc, ale formalności były już nieco uproszczone. I tak nadeszło lato. Skończyłam swój rok akademicki w Helsinkach. D. zakończył swój kontrakt w Luksemburgu i znalazł pracę w… Paryżu.

Zaraz , zaraz, ależ ja nie mówię po francusku! Rozmawialiśmy na co dzień po angielsku!

D. zakupił stary, pojemny samochód i przyjechał po mnie do Helsinek. Zebrałam nasz „majątek” w kilka kartonów i w ten oto prosty sposób przeprowadziliśmy się do Luksemburga, ale tylko na dwa tygodnie. W Luksemburgu dopakowaliśmy kilka nowych kartonów z rzeczami osobistymi D. i …. 

W czerwcu 1990 roku przybyliśmy do Francji „na pewien czas”.

Ten pewien czas trwa do dziś, a Francja stała się moja drugą ojczyzną… 

Początki nie były łatwe, ale to już temat na zupełnie inną opowieść …