Z czym kojarzy
wam się Gabriela Zapolska ? Założę się , że przede wszystkim ze szkolną
lekturą - « Moralnością Pani Dulskiej » . Ewentualnie z takimi
sztukami jak « Żabusia » czy „Ich Czworo” . Potem zaś pewnie
długo, długo nic…
Kojarzymy więc
Zapolską ze sztukami teatralnymi i choć napisała ich w sumie ponad 35, to mało kto potrafi
wymienić więcej niż kilka tytułów. A czy przeciętny polski
czytelnik wie w ogóle, że Zapolska to pseudonim (*), a ona sama była przede
wszystkim aktorką, a potem również dziennikarką i publicystką ?
 |
| Przed spotkaniem |
Do tych
nielicznych, którzy wiedzą o Zapolskiej dużo, dużo więcej i znają ją (a raczej jej
twórczość i biografię) bliżej, należy również pani Elżbieta Koślacz-Virol.
W miniony
czwartek 6 lutego 2014 miałam okazję uczestniczyć w paryskim wieczorze Pani Elżbiety, na
którym czytała ona przetłumaczone przez siebie z polskiego na francuski listy i
korespondencje Zapolskiej z czasów jej sześcioletniego pobytu w Paryżu pod
koniec XIX wieku (1889-95).
Wybór tych
tłumaczeń ukazał się w 2004 roku po francusku, a uczestnicy wieczoru mieli
okazję zakupić je na miejscu, jako że spotkanie odbywało się w Księgarni
Polskiej w Paryżu (**)
Tłumaczenia pani Elżbiety we współpracy w Arturo Nevill'em, po prostu nie sprawiają wrażenia tłumaczeń. Gdyby ktoś nie wiedział, to mógłby uwierzyć, że korespondencje te pisane były przez osobę francuskojęzyczną. Zapolska jednak pisała po polsku, gdyż jej teksty ukazywały się w polskich tygodnikach takich jak „Kurier Warszawski”, „Przegląd Tygodniowy” czy „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”
Tłumaczenia pani Elżbiety we współpracy w Arturo Nevill'em, po prostu nie sprawiają wrażenia tłumaczeń. Gdyby ktoś nie wiedział, to mógłby uwierzyć, że korespondencje te pisane były przez osobę francuskojęzyczną. Zapolska jednak pisała po polsku, gdyż jej teksty ukazywały się w polskich tygodnikach takich jak „Kurier Warszawski”, „Przegląd Tygodniowy” czy „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”
Przy okazji
dodam tu kilka słów podziękowań dla Holly (blog Widok z paryskiego okna) za rozpowszechnienie informacji o wieczorze
poświęconym Zapolskiej na jej FB, gdyż gdyby nie ona to z całą pewnością
przegapiłabym świetną okazję na mile spędzony wieczór i na dowiedzenie się
wielu ciekawych rzeczy o Zapolskiej.
 |
| Początek wieczoru, sala pełna; niektórzy musieli zostać w salce obok |
Zapolska miała
świetny zmysł obserwacji i obrazowy sposób opisywania otaczającego ją paryskiego świata. Chciała zrobić karierę na deskach paryskich teatrow, uczyła
się więc i grała, choć bez większych sukcesów.
Będąc rozwódką musiała sama zadbać o swe utrzymanie, więc pisanie z Paryża korespondencji do prasy, a później również tłumaczenia sztuk z francuskiego mogły jej w
tym dopomóc.
 |
| Początkowo Pani Elżbieta czytała z mikrofonem, ale z czasem odłożyła go i nagle przeistoczyła się z lektorki w deklamatorki. Dużo łatwiej gestykulować mając choć jedną rękę wolną :) |
Jej opis wjazdu i
tłumów na nowo otwartą Wieżę Eiffla jest tak wyrazisty, że słuchając tekstu miałam wrażenie że tam z nią jestem. Gdy opowiada o tancerkach kankana i o najbardziej
znanej La Goulu, to miałam przed oczyma stworzony przez Zapolską obraz jakbym oglądała film.
Jakże trafne i pełne dowcipu są opisy francuskich dam i kokot ? Jak niesamowicie trafne są relacje reakcji paryżan na opady śniegu?
Wiele z emocji
opisywanych przez Zapolską nie uległo zmianie na przestrzeni ponad wieku… Śnieg
jest nadal wielkim wydarzeniem w stolicy Francji i wywołuje u jej mieszkańców ciągle niemalże te
same co u Zapolskiej komentarze.
Do tej pory w sprzedaży są pocztówki ze zdjęciami ośniezonego Paryża zrobione w
1946 roku J Ponad 60 lat temu !
Ja sama jestem w posiadaniu jednej J z nich.
 |
| Pocztówka przedstawiająca paryskie nabrzeża Sekwany w śniegu (zima 1946) |
Po trwającej
niemalże godzinę lekturze tekstów Zapolskiej słuchacze mogli zadawać pytania, a
Pani Elżbieta z pasją i zaangażowaniem opowiadała o życiu Zapolskiej. Widać jak
bardzo Zapolska, jako pisarka i aktorka, fascynuje od lat autorkę tłumaczeń jej tekstów na
francuski.
Dla osób
zainteresowanych podaje adres bloga Seine & Vistule prowadzonego po francusku przez Panią
Koślacz-Virol (klik tutaj)
Mam zamiar go
spokojnie przejrzeć w wolnej chwili, gdyż znaleźć na nim można również
teksty o Zapolskiej.
A jeśli chcecie
sprawić swym francuskim znajomym mały podarek z polskim akcentem, to zakup
książki z tłumaczeniami (10€) może być świetnym pomysłem. Nie wiem czy znajduje
się on w sprzedaży wielu księgarniach , tym bardziej że wydanie jest sprzed 10
lat, ale w Librairie Polonaise póki co jeszcze można ją dostać.
 |
| Rozmowy z uczestnikami wieczoru po zakończonej lekturze |
***
A przy okazji dodam, że już wkrótce sztuka "Ich Czworo" Zapolskiej
grana będzie w Teatrze Polonia w Warszawie.
Premiera 20 lutego 2014!
Nie dość , że sztuka nadal aktualna, to spójrzcie jaka obsada! Jerzy Stuhr we własnej osobie!
Jaka szkoda, że nie mogę teraz właśnie pojechać do Warszawy…
***********************************
NIESPODZIANKA
***********************************
Mam do rozlosowania jeden egzemplarz książki Gabrieli Zapolskiej pt:
"Madame Zapolska et la Scène Parisienne"
Tłumaczenie na francuski Lisbeth Virol & Arturo Nevill
Wydawnictwo La Femme Pressée 2004
Osoby zainteresowanie proszę o przysłanie maila na adres notatkiniki@gmail.com do 14 lutego 2014 włącznie.
Losowanie odbędzie się 15 lutego jak tylko znajdę jakąś sierotkę o niewinnej rączce :)
W mailu proszę podać pseudo bloggera i ewentualnie nazwę prowadzonego przez siebie bloga, a osoby które nie posiadają profilu na bloggerze proszę po prostu o podanie imienia.
W temacie maila proszę napisać "Zapolska - niespodzianka" albo coś w tym stylu , żebym od razu wiedziala o co chodzi :))
Dlaczego termin taki długi? No przecież mam zamiar sobie na spokojnie podelektować się tymi tekstami zanim pójdą "w świat":))
Przypominam, że książka jest po francusku i może być też świetnym prezentem dla osoby nieznającej polskiego.
Czekam więc na wasze zgłoszenia :)
___________________________________________________
(*) Gabriela Zapolska : właść. Maria Gabriela de domo Piotrowska herbu Korwin, primo voto Śnieżko Błocka, secundo voto Janowska (1857-1921)
(**) Librairie Polonaise (Księgarnia Polska)
123, boulevard Saint-Germain
